คลองใหญ่ (
อังกฤษ: Grand Canal) หรือ
ต้า-ยฺวิ่นเหอ (
จีนตัวย่อ: 大运河;
จีนตัวเต็ม: 大運河;
พินอิน: Dà Yùnhé) ขุดในสมัย
ราชวงศ์สุย เริ่มขุดตั้งแต่ปี ค.ศ. 587 และใช้เวลาขุดกว่า 30 ปี ใช้แรงงานมนุษย์กว่า 6 ล้านคน จุดประสงค์เพื่อการขนส่งสินค้า การท่องเที่ยวดินแดน
เจียงหนาน (ภาคใต้บริเวณปาก
แม่น้ำแยงซี) และเพื่อเชื่อมต่อดินแดนภาคเหนือและใต้เข้าด้วยกัน โดยให้
ลั่วหยางเป็นศูนย์กลาง เริ่มจากอำเภอจั๋วจวิน (
ปักกิ่งปัจจุบัน) จนถึงเมืองอู๋หาง (
หางโจวปัจจุบัน) เชื่อมต่อกับ
แม่น้ำใหญ่ ๆ 5 สายในจีน อันได้แก่
แม่น้ำไห่เหอ แม่น้ำฮวงโห แม่น้ำหวยเหอ แม่น้ำแยงซี และ
แม่น้ำเฉียนถังเจียง มีความยาวกว่า 2,500 กิโลเมตร นับเป็นคลองขุดแรงงานมนุษย์ที่มีความยาวที่สุดในสมัยนั้น และถึงปัจจุบัน
[1] โดยแบ่งการขุดเป็น 4 ส่วน ได้แก่ คลองทงจี้ คลองหาน คลองหย่งจี้ และลำน้ำเจียงหนาน
[2]คลองทงจี้ เริ่มจากนคร
ลั่วหยาง เข้าสู่
แม่น้ำฮวงโห ไปเชื่อมแม่น้ำหวยเหอที่ไหลผ่านซันหยาง (หวยอานปัจจุบัน) ต่อไปยัง
คลองหาน ซึ่งเป็นคลองขุดโบราณจาก
ยุคชุนชิว ในสมัย
ราชวงศ์โจว ซึ่งผู้ครองแคว้นหวู่ได้สั่งให้ขุดขึ้นตั้งแต่ 486 ปีก่อนคริสตกาล
[3] เชื่อมลำน้ำหวยเหอกับ
แม่น้ำแยงซีที่เมืองเจียงตู (หยางโจวปัจจุบัน) รวมระยะทางกว่า 1,000 กิโลเมตร จากทางตอนใต้ของแม่น้ำแยงซีเกียง ขุดไปเชื่อมกับ
ลำน้ำเจียงหนาน ถึงเมืองอู๋หาง (
หางโจวปัจจุบัน) ระยะทางกว่า 500 กิโลเมตร ส่วนทางเหนือได้มีการขุด
คลองหย่งจี้ เริ่มจากลั่วโข่วใกล้เมืองลั่วหยาง ขึ้นเหนือสู่จั๋วจวิน (
ปักกิ่งปัจจุบัน) ระยะทาง 1,000 กิโลเมตร รวมกับลำคลองเล็กๆ อีกมากมาย เชื่อมโยงเข้าด้วยกันหมดเป็นเครือข่ายครอบคลุมทั้งเหนือใต้ ภาษีผ่านด่านตามคลอง อิฐ และไม้สำหรับสร้างพระราชวังก็ถูกส่งไปยัง
เมืองหลวงตามคลองสายนี้
[4]ถึงสมัย
ราชวงศ์หยวน มีการย้าย
เมืองหลวงไปยัง
ปักกิ่ง ทำให้มีการขุดคลองไปยัง
หางโจวอีกสายหนึ่ง ย่นระยะทางลงกว่า 700 กิโลเมตร เหลือเพียง 1,800 กิโลเมตร ซึ่งก็คือส่วนที่ปรากฏให้เห็นในปัจจุบันต่อมาในสมัย
จักรพรรดิหย่งเล่อ แห่ง
ราชวงศ์หมิงได้มีการขุดลอกบูรณะคลองต้า-ยฺวิ่นเหอให้กว้างและลึกขึ้นเป็นระยะทาง 130 ไมล์ สร้างประตูน้ำ 36 แห่ง โดยใช้แรงงานกว่า 3 แสนคน ใช้เวลาตั้งแต่
ค.ศ. 1411 ถึง
ค.ศ. 1415[3] ปัจจุบันคลองใหญ่มีอยู่หลายช่วงที่ล่องเรือผ่านไปไม่ได้ และไม่ได้ใช้เป็นเส้นทางคมนาคมค้าขาย แต่ก็ยังคงเป็นเส้นทางล่องเรือท่องเที่ยวที่สำคัญของจีน